Psikolojik Testler
Psikolojik Testler, günümüzde farklı anlamlarda kullanılıyor. Bu durum, psikolojik testlerin tanımının yapılmasında zorluk çıkarmaktadır. Psikolojik test, en temel şekilde bireye ait davranış kalıbının objektif ve standart ölçümü şeklinde tanımlanabilir. Psikolojik testler Ankara ili dahil Türkiye’nin her yerinde yapılmaktadır. Psikolog Alp Ardıç tarafından yapılan bu testin sonuçları, bireyin davranışlarından örnekler vererek, bunları diğer bireylerin veya kişilerin değişik zamanlardaki davranışları ile kıyaslama olanağı sunar.
Psikolojik testler başka bilimlerde kullanılan testlere benzemektedir. Örnek olarak kandaki demir miktarı, kandan örnek alınıp ölçülüyorsa, psikolog da bir yetişkinin kişilik hususiyetlerini testleri ile ölçer. Psikolojik testlerde fiziksel özelliğin doğrudan ölçümü mümkün olamayacağından ötürü, uyarıcılara ve maddelere verilen yanıtlar kişinin düşünce, duygu, tutum ve inançlarını yansıtan davranışlar şeklinde kabul edilmektedir. Kısaca psikolojik testler, davranışların örneklemi olup, standart şartlar altında elde edilir.
Psikolojik Testlerin İşlevi
Genellikle psikolojik testlerin işlevleri, aynı bireyin değişik vaziyetler karşısındaki tepkisini veya diğer bireylerle arasındaki farkları ölçmek içindir. Psikolojik testlerin ilk şekilde kullanım alanı çocuklar ve okullar olmuştur. Uygulama sahasında faydalı olan testlerin, zeka geriliği alanında geliştirildiği söylenebilir. Bunu; duygusal taraftan bozukluğu bulunanlar, çocuk yaştaki suçlular ve başka çeşit davranış bozukluğu sahaları takip etmiştir.
Psikolojik testlerin ikinci kullanılma alanı, işletmeciliktir. Bunu; kişisel şekilde danışanlar, duygusal iyilikler ve etkinlik bakımından destek arayanlar, kendisini anlama ve kişisel gelişimini çoğaltmayı amaçlayanlar takip etmektedir. Günümüzde kullanımı göz önünde bulundurulduğunda bu testler; psikiyatrik bozukluğun tanısı ya da sınıflandırılmasında kullanılmaktadır.
Psikolojik Testlerin Ölçeklerinin Çeşitleri
Psikolojik testler, değişik özellikler bakımından sınıflandırılabilir. En yaygın sınıflandırma; kişilik testleri ve yetenek testleri sınıflandırması şeklinde belirtilebilir. Yetenek testleri; kendi içerisinde zeka testleri ve özel gruplar adına yetenek testleri şeklinde sınıflandırılmaktadır. Kişilik testlerindeyse; kişiliği ölçen test ve buna ek olarak ilgi, tutum ve değer ölçek testleri yer alır. Kişiliği ölçen testler; kendi içinde projektif ve nesnel şekilde ikiye ayrılır. Davranış ve beyin ilişkisini temel alan, değişik beyin işlevleri düzeylerini ölçmeyi hedefleyen nöropsikolojik testler, zeka testlerine yakın görülür.
Zeka Testleri
Her birey, zeka şeklinde bir kavramın olduğuna inanır. Ancak bu kelimenin tanımını yapmak oldukça zordur. Fransız psikolog Alfred Binet ve arkadaşları, zekanın ölçülmesine ilişkin seri araştırmalar yapmışlardır. Kişilerin avuç içi çizgisinden, fiziksel özelliklerine dek türlü alanlarda ölçüm yapmışlardır. En sonunda ise ayrı yeteneklerin yerine karışık zihin fonksiyonlarını ölçmeyi bulurlar. Günümüzde zeka testleri, kimi zaman zihinsel yetenek testleri şeklinde isimlendirilen bu testler, bireyin mevcut olan zihinsel yeteneğini değerlendirebilmek hedefiyle geliştirilmiş standart ölçüm araçları şeklinde tanımlanır.
Kişilik Testleri
Kişilik testleri; nesnel testler ve projektif testler şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Kişilik testleri, yalnızca kişilik özelliklerinin ve psikolojik bulguların ölçümü ile alakalı testleri kapsamamaktadır. Bunların dışında duygu durum, davranış, düşünce, güdülenme, ilgi ve tutumları da içermektedir.
Nöropsikolojik Testler
Nöropsikolojik testlerin pek çok amaca hizmet ettiği söylenebilir. Bunlardan en temeli, hastanın yakınmasının psikolojik sebeplere mi yoksa beyindeki hasar veya bozukluk neticesinde mi ortaya çıktığının bilinmesidir. Bir başka kullanım sahası ise beyin hasarının bölgesel olup olmadığını ya da yaygınlığını belirlemek, hangi fonksiyonların ne seviyede etkilendiğini tespit etmek içindir. Genel yetenek, dil fonksiyonları, algısal, algısal- motor performansı, problem çözme, bellek, dikkat, davranış esnekliği, dikkatin yoğunlaştırılması, reaksiyon yönelimi ve zamanı farklı testler ile ölçülmektedir.
